Israel

De Kwestie-Israël is geen apartheidsstaat.

Door Tuvit Shlomi.

Sinds de VN- conferentie in Durban in 2001, worden slogans
zoals ' Israël= apartheid ' steeds gemakkelijker gebruikt.
Boeken als 'Palestine peace not apartheid ', van de
Amerikaanse oud president Jimmy Carter dragen hier ook aan
bij. Het CIDI ontvangt soms e-mail met de beschuldiging te
strijden voor een ' apartheidsregiem '. De vraag is dus: is Israël
apartheid?

Daarvoor is het belangrijk om eerste in te gaan op 'apartheid ', want net zoals
'Holocaust 'is het niet een term waarmee je eenvoudig moet willen schermen.
Apartheid was in Zuid-Afrika tot 1990 bewust overheidsbeleid met als doel
complete segregatie van de verschillende bevolkingsgroepen. Dit was gebaseerd
op racistische motieven; rassen werden bepaald door kleur en het blanke ras
werd als superieur gezien boven andere, niet blanke, rassen. Ook het geloof van
de Nederlandse Hervormde Kerk in de preservatie van het witte ras als brenger
van de verlichting ( christendom ) voor de niet blanke heidenen speelde hierbij
een rol.

Inferioriteitsbeginsel

Het doel tot complete rassensegregatie werd door de overheid opgelegd door wettelijke ongelijke
behandeling op alle gebieden van het sociale, culturele, politieke en openbare leven. Zo was er de wet
op aparte grieven, waarin geregeld werd dat blanken en zwarten niet dezelfde openbare
voorzieningen mochten gebruiken; de ontuchtwet die seksuele relaties tussen lieden van verschillende
rassen verbood; en de groepsgebiedenwet die regelde dat bepaalde gebieden voorbehouden waren
aan bepaalde bevolkingsgroepen- zwarte hadden geen toegang tot blanke gebieden en werden
massaal gedwongen verhuisd naar tien zogenoemde thuislanden. Er was een aparte kieslijst
waarmee kleurlingen vier blanke parlementsleden mochten kiezen om de kleurlingenbelangen te
behartigen.

Definitie Apartheid.

Het Internationale Strafhof in Den Haag definieert apartheid als "misdaden die
gepleegd worden in de context van geïnstitutionaliseerd regime van
systematische onderdrukking en overheersing van een radicale groep over een
of meer andere groepen, die gepleegd worden met de intentie om dat regime in
stand te houden".
Het gaat dan om bewuste wijdverbreide of systematische misdaden tegen de
burgerbevolking zoals uitroeiing, deportatie of verkrachting.
Wie Israël vergelijkt met Zuid-Afrika ziet dat de situaties in beide landen zeer
veel van elkaar verschillen - zowel op politiek als op maatschappelijk terrein. In
Israël is geen overheidsbeleid met als doel complete segregatie en alle Israëli's
zijn voor de wet gelijk.

Segregatie.

Ondanks de wettelijke gelijkheid, is Israël in de praktijk niet zozeer een smeltkroes alswel een
uitgebreide stoofpot. De Israëlische samenleving is sociaal gesegregeerd langs meerdere lijnen. Het
gaat daarbij niet alleen om Joden en Arabieren; er zijn veel andere gemeenschappelijke delers -
zowel letterlijk als figuurlijk. Voorbeelden zijn de Joodse verdeeldheid tussen seculier en orthodox,
Ashkenazim ( Europese Joden) en Sefardim ( Mediterrane/Afrikaanse? Aziatische Joden), arm en
rijk, of de Arabische verdeeldheid tussen Druzen, Bedoeïenen, Arabische moslims en Arabische
christenen. In het kleine Israël krijgen verschillende groepen onvermijdelijk met elkaar te maken -
op de werkvloer, in het onderwijs, in de bus of bij het boodschappen doen.

Onderwijs.

Een goed voorbeeld van interactie tussen Joodse en Arabische Israëli 's is het onderwijs. Arabische
en Joodse studenten van alle gezindten studeren samen aan de vele Israëlische universiteiten en
hogescholen. Middelbaar en basisonderwijs volgt iedereen in zijn woonplaats. Behalve in de grote of
historische steden, wonen van oudsher Arabieren en Joodse Israëli's op verschillende plekken. In
Arabische steden krijgen kinderen in het Arabisch les. Dat is hun recht omdat alle Israëlische
kinderen recht hebben op onderwijs en Arabisch de tweede officiële taal van Israël is.
( Om nog even aan apartheid te refereren, in Zuid- Afrika was Afrikaans voor iedereen verplichte
onderwijstaal en mochten niet blanken niet hetzelfde als blanken.) Wel krijgen Arabieren onderwijs
in de Hebreeuwse taal, zodat ze in de Israëlische maatschappij kunnen meekomen.

Politieke rechten.

Bestuursfuncties staan voor iedere Israëli open. Zo zijn er door de Israëlische
geschiedenis heen Arabische Israëli's op de posten van Minister, onderminister,
Knessetlid en rechter bij het Israëlische Hooggerechtshof. Het bestuur van
bestuur van Arabische steden en dorpen is geheel in handen van een Arabisch
ambtenarenapparaat inclusief burgermeester.
Ook hebben alle Israëli's stemrecht. Op de kieslijst staan vele partijen, van de
Verenigde Arabische lijst tot Torah Jodendom, communisten en alles wat
daartussen zit.
Wat plichten van staatsburgers betreft is er één verschil. Joodse Israëli's, Druzen
en Bedoeïenen zijn dienstplichtig, andere Arabische Israëli's niet. Zij zouden in
een morele spagaat kunnen terechtkomen, als Arabische soldaat vechten voor
een Joodse staat tegen Arabische tegenstanders. Ze kunnen daardoor eerder
beginnen met studeren maar krijgen dus ook niet de speciale financiële
tegemoetkoming na het vervullen van de dienstplicht. Daarnaast vergemakkelijkt
de dienstplicht vaak de toegang tot de arbeidsmarkt.

Israël is een rechtsstaat.

De Israëlische samenleving is, net zo min als de Nederlandse, ideaal. Wie gediscrimineerd wordt
kan zijn gelijk halen middels het rechtssysteem dat alle Israëli's ter beschikking staat en er is een
breed scala van NGO's die opkomen verschillende sociale groepen- of dat nou armen, nieuwe
immigranten, Arabieren, orthodoxen of homosexuelen betreft.
Voorbeeld van een 'etniciteits ' probleem is het huwelijk. Iedereen mag uiteraard samen met wie hij
wil ( ongeacht religie, etniciteit of geslacht) maar Israël kent geen burgerlijk huwelijk. Het land
hanteert op dit gebied nog de Ottomaanse wetgeving waarin elke etnische groepering zelfstandig
zijn burgerzaken regelde.
Wie niet wil trouwen voor synagoge, moskee, of kerk- vanwege een gemengd huwelijk of een
seculiere levensovertuiging- moet voor de ceremonie uitwijken naar bijvoorbeeld Cyprus.
Wel bestaan in Israël samenlevingscontracten die bijna de status hebben van een huwelijk.
Gemengde koppels en homosexuele stellen kunnen hiervan gebruik maken - dit staat natuurlijk los
van de sociale acceptatie.

Jordaanse bezetting.

Ingewikkelder is de situatie op de West Bank. Tijdens de Zesdaagse oorlog van
1967 veroverde Israël dit gebied ( dat tot dan toe bezet werd door Jordanië) als
reactie op een Jordaanse aanval. Omdat de Arabische landen een vredesvoorstel
weigerden waarbij Israël de West Bank minus Oost Jeruzalem en daarnaast de
Gazastrook, de Sinaiwoestijn en de Golanhoogtevlakte wilde opgeven in ruil voor
vrede en erkenning, bleef het gebied door Israël bezet. De ingezeten van de West
Bank zijn geen staatsburgers van Israël en hebben dus niet dezelfde rechten als
Israëli's, terwijl de Israëli's die op de West Bank wonen wel Israëlisch
staatsburger blijven. Er is zo een dubbel wetssysteem ontstaan. De eerste
Israëlische nederzettingen op de West Bank werden gesticht uit
veiligheidsoverwegingen en het land dat ervoor nodig was diende dus een
militaire behoefte.

In 1979 dienden Arabieren van de West Bank een petitie in bij het Israëlisch Hooggerechtshof. Hun
grond zou worden onteigend voor de bouw van de nederzetting Elon Moreh en volgens hen was
daar geen militaire noodzaak voor.
Het hof stelde hen in het gelijk en de nederzetting werd ontruimd. De jurisprudentie sindsdien is dat
een militaire noodzaak aan d vestiging van een nederzetting ten grondslag moet liggen en dat de
status van alle Israëlische burgernederzettingen een tijdelijk karakter heeft- hun status en eventuele
ontmanteling zal worden vastgelegd in een definitieve vredesregeling.

Aanslagen.

Grote aantallen Palestijnen op de Westoever worden getroffen in hun bewegingsvrijheid en hun
broodwinning door Israëlische checkpoints en de afscheidingsbarrière. Sinds de voltooiing van de
noordelijke sectie daarvan is het aantal aanslagen in Israël met 90 % gedaald. Belangrijk om hier
nog te vermelden is het feit dat het grootste deel van de veiligheidsbarrière uit hekwerken en
versperringen bestaat. De 'muur' bevindt' zich alleen op plaatsen waar Palestijnse sluipschutter een
vrij schootsveld op burger doelen moet worden ontnomen, bijvoorbeeld op plaatsen waar Israëlische
en Palestijnse woonwijken aan elkaar grenzen en daar waar snelwegen vlak langs Palestijnse
dorpen lopen.

Tweestatenoplossing.

CIDI pleit al jaren voor een tweestatenoplossing. Op die manier kan Israël de democratische, open
samenleving zijn die ze beoogt te zijn in haar onafhankelijkheidsverklaring. Daarin staat dat Israël
"gebaseerd zal zijn op vrijheid, recht, en vrede," en dat het land ontwikkeld zal worden "in het
voordeel van alle inwoners."
Israël garandeert "complete gelijkheid van sociale en politieke rechten van al haar inwoners,
ongeacht hun geloof, ras of geslacht." Ook kent Israël "vrijheid van religie, geweten, taal,
onderwijs en cultuur."
De Arabische bevolking wordt opgeroepen "om te participeren in het opbouwen van de Staat op
basis van volledige gelijk burgerschap en vertegenwoordiging in alle provisionele en permanente
Staatsorganen."

Conclusie.

Zoals uit het bovenstaande blijkt is Israël geen apartheidsstaat. Het optreden van Israël op de
Westelijke Jordaanoever wordt gemotiveerd door veiligheidsbelangen.
Het heeft niet tot doel een blijvende ontrechting van de Palestijnen teweeg te brengen. De problemen
kunnen uitsluitend door vrede worden opgeheven.

Bron: Cidi.
Dag.